31 De vader

DE VADER
– de symbolen zijn: God of een Godheid, een reus, een tiran, de beul,  de duivel en vader zelf natuurlijk. Soms ook een koning.

Een kind is als een opgroeiende plant. Het neemt een hoop materiaal van buiten in zich op, dat op verschillende niveaus invloed heeft. Een kind neemt onbewust hetzij de vader, hetzij de moeder als voornaamste vb. voor het structureren van zijn gedrag en zijn doeleinden. Ook uitgestrekte gebieden van ons diepste ik bewegen rond vader en moeder; zelfs als de vader afwezig is drukt hij een zware stempel op dit archetypische gebied.

In dromen is onze vader dan ook meestal het hele complex van gewoonten en trekken, dat voortkomt uit onze ervaring -of het ontbreken daarvan- met onze vader. De vaderfiguur is ook de oorsprong van alle gezag en kracht in ons leven. Daarom beeldt hij ook onze verhouding tot andermans gezag of macht uit. (worsteling met de vader of poging hem te kalmeren kan laten zien hoe we t.o.v. gezag staan.)

Het zelf van onze baby- of kindertijd kende geen beperkingen en gaf, in zijn verhouding tot de vader, blijk van neigingen die we als volwassenen maar moeilijk kunnen geloven of aanvaarden. In onze dromen laten we deze neigingen regelmatig de vrije loop.

Vadermoord: uitdrukking van angst; hem uitschakelen als rivaal ten opzichte van de moeder; zich de mogelijkheid verschaffen zelf beslissingen te nemen en onafhankelijk te zijn. Op zeker moment moeten we de vader in ons doden om ons alle kracht die we aan de ervaring met hem kunnen ontlenen, toe te eigenen en zelfstandig te worden.

-Mysterie van het leven

Het archetype van de geestelijke Vader

Als de grote moeder heeft betrekking op natuur, materie en aarde, het archetype van de grote vader heeft betrekking op de berg licht en geest. Het is de personificatie van het mannelijke bewustzijnsprincipe gesymboliseerd door het hogere zonnegebied van de hemel. Uit deze regio komt de wind, pneuma, nous, ruach, die altijd het symbool van de geest is geweest in tegenstelling tot materie. Zon en regen vertegenwoordigen ook het mannelijke principe als bevruchtende krachten die de ontvankelijke aarde impregneren.

Afbeeldingen van piercing en penetratie zoals fallus, mes, speer, pijl en straal hebben allemaal betrekking op de geestelijke vader. Veren, vogels, vliegtuigen en alles wat verwijst naar vliegen of hoogte maken hier deel van uit complex van symbolen dat de nadruk legt op de hogere hemelse rijken.

In toevoeging, alle beelden met licht of verlichting hebben betrekking op het mannelijke principe in tegenstelling tot de duistere aardsheid van de geweldige moeder. Verlichting van het gelaat, kronen, halo’s en oogverblindende schittering van alle soorten zijn aspecten van mannelijke zonne-energie symbolisme.

Het beeld van de wijze oude manals rechter, priester, arts of ouderling is een menselijke personificatie van ditzelfde archetype.

Het positieve aspect van het geestelijke vaderprincipe brengt wet, orde, discipline over, rationaliteit, begrip en inspiratie. Het negatieve aspect is dat het kan leiden tot vervreemding van de concrete werkelijkheid waardoor inflatie, een staat van geestelijke overmoed of aanmatiging die genereert grandioze gedachten van transcendentie en resulteert in het lot van Icarus of Phaeton.

– Edward R. Edinger